zondag 13 december 2015

Hoe is dat zeilen nu eigenlijk..

Na alle verhalen over vakanties, winterstop en autokilometers over kleine eilandjes, kan ik me voorstellen dat er mensen zijn die de verhalen over het zeilen zelf en ook een beetje eromheen, wel willen horen, anders volg je geen blog van zeilers, dan volg je er een van vakantiegangers o.i.d...

IJsselmeer, knobbelig, groen of bruin, afhankelijk van welk deel, koud maar vooral ondiep maar met allerlei lieftallige haventjes binnen handbereik. Soms gaat het vervelen en wil je het ruimere sop, bijvoorbeeld de deur door naar het wad, de heerlijke zilte lucht en bij laag water die van rottende algen en andere vieze zaken niet verder te noemen. Maar het op het wad zilte gedruis langs de romp en de zoute spetters in je gezicht zijn een begin van meer. Het wad af langs alle eilanden met ieder zijn bekoring, of naar de Duitse wadden, weer een andere sfeer. En dan nog verder naar de Oostzee, als je het gereken van vertrek- en vaartijden een beetje beu raakt, of het daarbij horende vroege opstaan om op tijd weg te zijn voordat je weer droog ligt voor het volgend wantij. Daar zijn  kraakheldere baaien om te ankeren en eilandjes om achter te liggen met nog wat andere jachten maar vooral in erg koud water en een duizendtal kwallen.. Dan trekt nog weer verder de overkant; Engelse kust, oost of zuid, maar met vergelijkbare argumenten van getij, stroming en weer, welke zonder twijfel ook hun charmes hebben, zeer zeker! Maar de verte lonkt, de einder over, door Toon Hermans al beschreven in een prachtig gedicht.. “Zee.” (uit de bundel Alles is Heimwee, 2015 Toon Hermans). Alleen zijn met de zee, je ziel wat laten varen, gewoon een beetje dromen rond de dingen die je voelt.. Vast wel op internet beschikbaar als je het precies wilt lezen.. De einder houdt bij Nederland een beetje op bij Engeland, maar als je dat dan voorbij vaart wordt het toch allemaal heel anders! Allereerst is het geen vakantie meer! Dat kan namelijk niet of nauwelijks, de tijd is te kort, te weinig weken, maanden, liefst jaren maar dat zit er niet in, laten we eerst maar eens proberen!
Einders zijn leuk, maar wind die van een eind weg komt doet het oppervlak van die zee in een woelig geheel veranderen waar ik in ieder geval niet zo goed tegen kan, waarbij eeuwig en altijd pillen slikken er een erg duffe boel van maakt. Dus vooral proberen. En naar wat je van iedereen hoort en leest gaat het na Engeland beter, oh ja, alleen nog Biskaje! Maar daarna..

Het liefst varen we dan met de wind mee, hetgeen voor mij altijd iets ongewoons is gebleken. De meeste tijd lijkt het wind tegen, zelfs bij open keus van vakantie bestemming.. We zullen best wind mee hebben gehad maar die tegenwind blijft blijkbaar het beste in je geheugen hangen..
Onderweg naar Engeland hebben we met ons vertrek net te lang gewacht en hadden we wind op kop, niets vreemds dus, vechtend de Solent in en je gewonnen geven en de motor starten als blijkt dat we na een aantal slagen weer voor beroepsvaart moeten uitwijken en eigenlijk al een erg lange tijd bij diezelfde ton eindigen.. Ja de eerste weken, na die lange periode van oosten wind, hebben we veel motoruren gedraaid. Hield overigens wel de accu’s op peil, want zonder voldoende zon, geen zonenergie en alleen de windgenerator kon het niet aan..
Maar na voldoende dralen in de River Fall was het dan eindelijk zover! Een weergat van voldoende lengte en windsterkte om ons tot Spanje aan toe te laten komen! 15 tot 20 knopen wind uit een achterlijk kwadrant.. Voor de niet zeilers: windkracht 4 – 5 bft en dan mee, wind op de kont, lekker relaxed zeilen! Dat was het bijna, vooral stress die eerste dagen, omdat het een lange oversteek was, druk bevaren, Biskaje met zijn nukken, maar vooral ook een overgang naar Oceaan zeilen.. We groeien nog steeds dus! Van plassenzeiler naar oceaanzeiler, en wel de Atlantische.. Ik hoor jullie al denken, ach, de Atlantische oceaan, dat is maar een kleintje, neem nou de Pacific, of de Indische of Zuidelijke..
Misschien komt het ooit, maar ook de Atlantische is een echte Oceaan!
Wat is het verschil? De deining, eindeloos lang, meters hoog, en vooral de weidsheid.. Waar je kijkt is horizon, met niets, niets anders dan golven, af en toe een boot, af en toe een meeuw, af en toe een dolfijnen groep.. Prachtig! Het is vooral wennen dat er altijd die deining is, soms hoger, soms lager, soms verstoord door een depressie die er dwars doorheen waait en het geheel wat onaangenaam begint te rommelen. In ieder geval alles waar de afgelopen jaren op gestudeerd en uitgebreid was doorgelezen in boeken en andere blogs van medezeilers, komt wel langs.
Langzaamaan gaat  in Biskaje de temperatuur omhoog, nog niet van het water, maar de zon wordt warmer en als je mazzel hebt kan soms het zeilpak uit..
Meestal op de Noordzee of Wadden is er altijd verkeer om je heen. Na de scheepvaartroute door het Westelijk deel van het Kanaal is er even niets meer en stuurt de windvaan LJS eindeloos naar het zuiden! Dag in dag uit, vier dagen lang naar zuid. Het laatste deel ivm verwachte wind kruisen we weer een route en is er weer wat stress, van alle kanten schepen en over een groot gebied en zullen ze ons zien? En zien wij hen wel allemaal? Vermoeiende wachten met zijn tweeën, 4 uur op 4 uur af, het weer laat het toe, alleen mijn zeeziekte niet zo. Of een griepje erbij? Manon doet met 20 minuten slaapjes een tweede wacht erbij en ik knap gelukkig weer op zodat zij ook weer aan een verdiende rust kan komen.

A Coruña, we zien het liggen in de verte! We did-it!! Althans, we deden het na nog een dag varen, het was al donker toen we eindelijk af meerden in de haven, die hoge kust zie je bij helder weer al van hééeeel veel mijlen afstand..

Uitchecken bij Falmouth was een mijlpaal maar aankomen in A Coruña in Spanje, na in een keer te zijn door gezeild geeft een heerlijk gevoel! Yes, we did-it..! Het anker ritueel in de vorm van een koud pilsje smaakte er enorm goed!

Als we dan weer losgooien voor een vervolg is er een soort van stress: we gaan de oceaan weer op.. Dat komt langzaam steeds duidelijker naar voren dat dat toch best wel een stap is, die oceaan. Ook de voorspelde golfhoogten met de frequentie zijn spannend! 4 mtr hoog, 12 sec.. Wat houdt dat nou precies in? Is dat hoog, hanteerbaar voor ons, voor LJS? We overleggen met anderen, die ervaren dezelfde gevoelens.. Omdat in Spanje vaak de Portugese Noord waait, zodat we naar het zuiden de wind weer mee hebben, gaan we het proberen.. 15 – 20 knopen noorden wind en 4 mtr golven met 12 seconden, het is allemaal prima te doen, bijna een aangenaam gevoel! Omhoog, omlaag, omhoog..
Daarna is het een heleboel coast hopping naar het zuiden, niet anders dan je in Nederland naar België of Duitsland doet, met dat verschil dat de wind meestal mee is.. Ja ja, ik ken het nu ook, wind mee..!
Ook stroom hebben we mee. En het weer! Alle volgens de pilots verraderlijke en gevaarlijke kapen kunnen we bijna zonder wind en op een ongekend korte afstand van een paar honderd meter ronden.. Cabo Finisterre, Cabo de Roca, Cabo de Sao Vincente.. Echt prachtig allemaal! Maar dat ze verraderlijk zijn laat Roca ons even weten.. zeilend onder gereefd zeil valt de wind weg, waarna we ontreven, klinkt logisch toch?
Dan komt als een speer die wind terug en trekt aan tot een 35 – 40 knopen wind, waarbij de golven in no-time oplopen tot een hoogte waarbij ik niet meer durf om te draaien en we daardoor onder vol grootzeil de hoek om spurten, daar wat luwte hopen te vinden en in een schijnbaar stil moment keren en reven tot 2e rif waarna we met dezelfde snelheid voor de wind uit naar de haven door jakkeren. Dat laatste dan wel met een verantwoord zeiloppervlak..
Dit was een duidelijk leermomentje! Vooral bij twijfel beginnen met reven maar liefst daar net voor!

Spanje en Portugal schuiven zo hoppend langs, wij wennen er steeds meer aan op een Oceaan te varen en het wordt steeds warmer en aangenamer. In de Algarve kunnen we zelfs zwemmen! Eindeljk! Alleen de wind is er erg variabel, het ene moment volop mee, het volgend moment weg, een moment later volop tegen.

Als we de kust van het vaste land verlaten en oversteken naar de eerste eilanden veranderd het zeilen nog verder. Rustigere en stabielere wind, of geen wind en bijna geen ander verkeer meer. Scheepvaart dan! Dat geeft rust! Ook als je wacht hebt kun je nu even de wekker zetten om iets anders te doen of een uiltje te knappen. Alertheid blijft geboden want op een gegeven moment ontmoeten drie schepen elkaar midden op de oceaan en is de minimale afstand tussen de drie minder dan 200 meter! Zonder uitwijken waren we tussen twee zeeschepen gemangeld, onbegrijpelijk op zo’n water oppervlakte! Dit ritme van slapen, eten, drinken en wachtlopen gaat dagen achter elkaar door en je raakt in een modus waar de dagen in elkaar overvloeien. Genietend van zee, zon en die eindeloosheid varen we door, en door en door.. Zonder veel te zien, die twee schepen, een paar vissers, en verder vooral niets.. En dan.. Zie ik het eiland? Ja? Nee? Ja toch, daar! En weer die instinker, pas vele uren later zijn we er eindelijk, regenbuien, dreigende zware wolkenluchten die tot op zee hangen en toch geen wind meer, maken het laatste loodje zwaar, weer goed gemaakt door de fauna die rond het eiland opduikt. Allerlei vis soorten, vogels die we in Nederland niet kennen, dolfijnen, overweldigend weer..
En dan meer je af na 5 dagen zeilen naast goede bekenden uit Deko marine en is de moeheid weg en kletsen we tot in de kleine uurtjes van de nacht bij..

Heerlijk!! We did-it! Ons eerste eiland!

De eilanden rijgen zich aan elkaar in de loop van de weken en worden zelfs maanden waarbij uitgebreid visite langs en ook aan komt. Daarna de winterstop en dan de volgende grote oversteek naar de Kaapverden. Dat geeft toch weer allerlei gevoelens van zullen we het doen? Of zullen we het niet doen, nu kunnen we nog terug.. De onzekerheid neemt wel af, we weten enigszins wat het allemaal kan inhouden maar we zijn tot op heden erg verwend met het weer en hebben weinig tot geen zware storm gehad. Naarmate de oversteken groter worden wordt het risico op minder aangenaam weer groter. Dat blijkt ook richting Kaapverden. De voorspellingen zijn allemaal erg gunstig als we vertrekken, alleen houden de weergoden zich er niet zo aan en worden we op wat meer wind getrakteerd dan voorspeld. We komen er gelukkig goed doorheen zoals in de andere blog in detail beschreven, maar het leert wel weer dat het zeilen op dit groot water echt geen plassen zeilen meer is. Eigenlijk net Noordzee en Kanaal met al hun nukken en weersveranderingen alleen met wat grotere afstanden maar vooral minder uitwijk mogelijkheden..

Ook wij ontkomen niet aan de eerste schade en kapotte apparatuur deze trip: de gps heeft het bijltje erbij neer gegooid en blijft al startend staan piepen tot de voeding wordt onderbroken. Het apparaat zegt zelf dat het een ram-probleem heeft. Maar die ‘ram’ van al die golven  hielpen in ieder geval niet.. Gelukkig hadden we daar nog wat reserve van.
Een serieuzere schade was een afgebroken rubber trillingdemper van een van de poten van de windmolen. Plots hing dat ding op halfzeven over de zonnepanelen. Gelukkig kon ook dat gefixed, zij het dat er nog al wat acrobatiek voor nodig was om op volle zee erbij te klimmen en daarbij vooral niet zelf ergens overboord te verdwijnen.. Het was wel een ernstig stress momentje voor ons beiden en we waren blij dan de paal weer rechtop stond en alles nog heel en ik binnenboord was!
Nu extra geborgd en gezekerd hopen we dat de reserve dempers het weer even uithouden.
Dat de door de wind opgezweepte golven de nodige energie in zich hebben blijkt als de bevestiging van de stuurlijnen van de windvaan afbreekt. M6 was niet genoeg. Nu met extra lijn weer gerepareerd en kunnen we weer verder. Zo hoor je bij de meeste schepen uiteenlopende schades en problemen die vaak onderweg kunnen worden verholpen maar soms ook aanleiding zijn om te keren en terug te gaan naar een haven om te repareren.
Die laatste lange tocht heeft ons wel net dat zetje gegeven om verder geen aarzeling of twijfel meer te hebben om over te gaan steken. Vele zijn onderweg en volgen we via de radio, over een week of twee gaan we zelf en hopen we ook onderling contact te hebben en de wetenswaardigheden onderling te kunnen uitwisselen. Leuk is het als we ergens halverwege dan ook contact kunnen leggen met de Antaris die al aan de overkant is en daar al een jaar lang aan het genieten is. Maar daar komen we later nog wel op terug..

Wat is nu eigenlijk de stand van zaken wat betreft dat zeilen waar al zo lang over is gefantaseerd, voorbereid, gedroomd en naar uitgekeken?
Het feit om heel lang weg te zijn is in ieder geval iets fenomenaals, geen tijdsdrang meer, een dagje langer op de wind wachten zonder dat de vakantie bestemming in het geding komt is heerlijk. Een weekje ergens liggen ont-stresst, even de omgeving laten inwerken, bekijken, ervaren, ook heerlijk.
Wij zijn niet echt heel lang weg met een jaar, we komen mensen tegen die 15 jaar onderweg denken te zijn. Dat gaat mij dan wel een gemis van familie etc geven, ook al heb je je (t)huis bij je, wat vast voor een ieder weer anders is. Ik was in ieder geval heel erg blij met het bezoek van Bart en Mathijs. En bij langere afwezigheid dan een jaartje denk ik dan ook regelmatig een soort van vakantie in Nederland te zullen willen houden.
De spanning van het zeilen zoals we dat in vroegere tochten vooraf wel voelden bij de voorbereiding en ook in het begin van een tocht, is niet zoveel veranderd. De ervaring is wel behoorlijk veranderd maar de spanning is toch gebleven, ook al zijn we goed op elkaar ingespeeld en is de boothandling geen probleem, het grote water maakt dat je je nietig voelt en je toch altijd in een bepaalde alerte toestand verkeerd, altijd klaar om in actie te komen. Ik ben wel blij dat ik dat niet allemaal alleen hoef te doen en we samen delen in deze spanning. Maar gelukkig zijn er ook heel veel momenten van spanningsloosheid, onder het genot van een glaasje koele wijn een zonsondergang bekijken, rustig zeilend, gewiegd door die deining, een ongelooflijke sterrennacht erna, prachtig!
Het materiaal is toch ook wel een issue. Hoeveel reserve onderdelen moet je meenemen om een jaartje onderweg te kunnen zijn. Zoals boven beschreven dus eigenlijk nooit genoeg als je ziet wat er zoal kapot gaat. Na een best dure reparatie van de zeilgarderobe was ik onaangenaam verrast toen we na een week al de leuvers eraf voeren, dan denk je ook. De GPS ter ziele, niet echt verwacht, maar voldoende van mee, verstaging is essentieel, is ook vervangen en na blijk van corrosie door verkeerde afwerking nogmaals vervangen, maar in deze omstandigheden met een beetje zout erbij, blijkt dat ook deze kwaliteit weer onvoldoende was, overal roest over de 8 mm hoofdwanten terwijl de 7 mm versie er nog blinkend bij staat! Waardeloos dus en een continue punt van zorg.
De buiskap is wel een hele verbetering nu we erover heen kunnen kijken en met de aanpassingen zoals gevraagd. Hij is alleen nog niet waterdicht en bij een beetje zeegang slaat het water aan de voorzijde erdoorheen en nog steeds naar binnen. Dat heeft al een paar zere plekken op onze hoofden opgeleverd. De te openen voorruit is bij deze temperaturen echter heerlijk! Maar wat mist zijn de gedeeltelijk doorzichtige afdekkingen van de ruiten die bij deze zon eigenlijk essentieel zijn. Een aantal schepen ritsen die er op en af.  Zo ook bij de bimini..
Onze winterstop had eigenlijk tot doel de aangroei te stoppen en weer een aantal maanden aangroei vrij door het water te kunnen, helaas, het blijft dit maal bij dromen. De lagen aangebrachte anti aangroei verf zijn niet in staat de aangroei te voorkomen. Onze hoop is nu dat de zelfslijpende eigenschappen wel voldoende gaan zijn en de alweer aanwezige laag wieren en algen eraf gaat spoelen als we weer onderweg gaan. Wat wel leuk is is de hoeveelheid visjes en vissen die aan die algenlaag knabbelen, maar over de komende afstanden willen we toch ook geen maanden gaan doen.
Wat mij erg tegenvalt is het fysieke, niet zozeer het gebrek aan slaap maar vooral de kracht die je nodig hebt om als acrobaat aan de achterbeugel te slingeren of een ankerketting, die in de knoop zit, weer 30 mtr binnen te halen, of lieren weer opnieuw aan te draaien, maar vooral jezelf in een onrustige zee staande en overeind maar vooral binnenboord te houden als het grootzeil op de giek moet worden gebonden. Wat mij erg meevalt zijn de wachtsystemen, 4 uur op 4 uur af, dat doen we na 2 dagen eigenlijk fluitend, waarbij ik me realiseer dat bij storm het natuurlijk anders is. LJS kan echter behoorlijk getemd worden als we zeil minderen, waarmee we ook rust aan boord kunnen brengen en binnen uit het geweld kunnen bijkomen.

Ik kan nog veel meer opschrijven maar dan wordt het nog langdradiger wat niet de bedoeling is. Het is al meer dan genoeg zo.
Al met al ervaar ik het dus ook zoals al door velen omschreven en in allerlei blogs en boeken opgenomen, met uiteraard de verschillen in persoonlijke beleving en ervaring.
Maar ik ervaar het vooral ook hoe ik het zelf had bedacht en er over heb gedroomd hoe het zou gaan worden. Gelukkig is het tot op heden ook zo, want anders..??
Nou ja, die beer kan gelukkig in de kast blijven..
Onderstaand nog wat foto indrukken..

Toch weer een schip midden op de Oceaan..

Zo gaat het lekker relaxed..

Prachtige luchten op de einder..

LJS schuift er zachtjes overheen..



Ietsje onstuimiger.. Nou ja, ietsje..

Onder het genot van een glas wijn.. 

Het lijken wel nederlandse luchten..


LJS in getemde vorm, maar nog steeds stuivend..

Zelfs hier volledig in tenue..

Tja, wat hier aan toe te voegen..

Net als dit, prachtig toch..


Onstuimig, maar indrukwekkend..

Het beeld zoals we de komende weken zullen gaan zien. Onderweg naar de einder..
 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten